Chỉ đạo tại kỳ họp HĐND TPHCM cuối tháng 7, ông Nguyễn Thanh Nghị, Phó Bí thư thường trực Thành uỷ TPHCM nhấn mạnh việc nâng tầm, mở rộng các trung tâm logistics, phát huy thế mạnh và vai trò của cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải, xây dựng và phát triển cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ trở thành cửa ngõ kết nối TPHCM với khu vực và thế giới.
TPHCM sở hữu nhiều cụm cảng nước sâu
Nhiều chuyên gia kinh tế, hàng hải cũng kỳ vọng TPHCM đủ tiềm năng, động lực và cơ hội để phát triển trở thành một trong những trung tâm logistics quốc tế hàng đầu Đông Nam Á do sở hữu các cụm cảng nước sâu lớn tiếp cận trực tiếp tuyến hàng hải quốc tế. TPHCM đang có các cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, cảng Cát Lái và tương lai là cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ đang xây dựng.
Cảng Cái Mép - Thị Vải là một trong 20 cảng biển nước sâu hàng đầu thế giới (Ảnh: Hoàng Bình)
Chuyên gia kinh tế Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý TPHCM nhấn mạnh, với có thêm hơn 110km chiều dài bờ biển từ Bình Châu đến Bà Rịa - Vũng Tàu và đặc khu Côn Đảo, TPHCM sẽ mở ra không gian, khơi thông nguồn lực, mang lại nhiều động lực phát triển mạnh mẽ, đặc biệt khi tận dụng hệ thống cảng biển nước sâu của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ.
Theo ông Thắng, với hệ thống cảng biển hiện đại, TPHCM tăng cường khả năng vận chuyển hàng hóa, phát triển logistics và thúc đẩy kinh tế biển. Điều này có thể đưa TPHCM trở thành trung tâm logistics hàng đầu khu vực và thế giới. Việc thành lập các trung tâm hậu cần và khu thương mại tự do ở phía Đông sẽ giúp thu hút các nhà đầu tư quốc tế, thúc đẩy thương mại và tạo ra các cơ hội việc làm, tăng cường khả năng cạnh tranh kinh tế.
Đồng quan điểm với chuyên gia Trần Quang Thắng, TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài nguyên và Môi trường TPHCM cho rằng, sau khi sáp nhập, TPHCM sẽ tạo động lực, liên kết phát triển chuỗi cung ứng hậu cần rất hiệu quả. Vì đây là các địa phương có rất nhiều cụm khu công nghiệp, xí nghiệp tại khu vực Đông Nam Bộ.
Với việc Thủ tướng chấp thuận chủ trương xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, ông Thuận nhấn mạnh, TPHCM tập trung nguồn lực để đầu tư mạnh cho hướng kết nối từ Cần Giờ. Trong đó, khẩn trương làm cầu Cần Giờ, tuyến đường sắt tốc độ cao, cầu vượt biển sang TP Vũng Tàu và có thể làm thêm tuyến đường sắt đô thị kết nối Cần Giờ với Vũng Tàu. Cần Giờ sẽ là cực phát triển mới để liên kết đô thị, đặc biệt là trung tâm logistics khi kết hợp với cụm cảng Cái Mép - Thị Vải và cảng Cát Lái hiện hữu.
Theo ông Thuận, việc liên kết các cảng biển hiện hữu và các dự án cảng biển nước sâu chuẩn bị xây dựng là động lực để giúp TPHCM mới trở thành trung tâm logistics với hệ thống cảng biển quốc tế lớn, làm động lực thu hút, trở thành trung tâm giao thương hàng hải của thế giới.
"TPHCM mới có rất nhiều cảng quốc tế lớn như cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, cảng trung chuyển Cần Giờ, cảng Cát Lái... sẽ giúp địa phương phân luồng hàng hóa, đối tác quốc tế và khách hàng thuận lợi. Khi đó TPHCM sẽ sở hữu rất nhiều cụm cảng nước sâu lớn, thuận tiện thu hút đầu tư và sớm trở thành cửa ngõ trung chuyển hàng hóa của thế giới", ông Thuận nhận định.
Hướng đến trung tâm cảng biển quốc tế
Các chuyên gia hàng hải, kinh tế nhấn mạnh TPHCM có đủ điều kiện, tiềm năng để phát triển trung tâm logistics đẳng cấp quốc tế. Việc phát triển cụm cảng Cái Mép - Thị Vải sẽ được ưu tiên phát triển để trở thành cửa ngõ quốc tế, phục vụ xuất nhập khẩu và trung chuyển hàng hóa quốc tế.
Ngoài những cảng biển hiện hữu, TPHCM đang có hệ thống giao thông đường bộ, đường hàng không phát triển thuận lợi. Hàng loạt cao tốc đang triển khai và đưa vào khai thác như Bến Lức - Long Thành, Biên Hòa - Vũng Tàu, TPHCM - Long Thành - Dầu Giây, Long Thành - Hồ Tràm…
Thời gian tới, trung tâm TPHCM và khu vực phía Đông (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ) sẽ kết nối thuận lợi hơn khi hai cao tốc Bến Lức - Long Thành và Biên Hòa - Vũng Tàu được đưa vào vận hành. Đặc biệt, tuyến Vành đai 3 TPHCM đang được TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương và Long An đẩy nhanh tiến độ thi công với mục tiêu thông xe một số đoạn vào năm nay và hoàn thành toàn bộ dự án năm sau.
Khi đó, hành trình từ TPHCM đến Vũng Tàu sẽ thuận tiện hơn thông qua các tuyến cao tốc hiện đại. Ngoài ra, dự án tuyến Vành đai 4 TPHCM dài 159km đi qua bốn địa phương TPHCM, Long An, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu đang được thẩm định trình Quốc hội xem xét thông qua chủ trương đầu tư.
Các cụm cảng Cát Lái và Cái Mép - Thị Vải hiện nằm trong cùng một hành lang logistics biển. Trong đó, Cái Mép có thể tiếp nhận tàu trên 150.000 DWT, kết nối trực tiếp tuyến hàng hải xuyên Thái Bình Dương; còn Cát Lái và các ICD tại TPHCM giữ vai trò gom, trung chuyển và phân phối hàng vào nội vùng.
Dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ - quy mô 7,2 triệu TEU mỗi năm, vốn đầu tư gần 6 tỷ USD - sẽ đặt tại cửa sông Soài Rạp. Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ được xây dựng là cú huých chiến lược giúp TPHCM giảm phụ thuộc vào các cảng trung chuyển trong khu vực như Singapore, Hong Kong, đồng thời nâng vị thế trên bản đồ logistics toàn cầu.
